โลหะผสมเมมโมรี่ (Memory Metal) : วัสดุที่จดจำรูปทรง!

เคยลองนึกภาพวัสดุที่สามารถ “จำ” รูปร่างเดิมของมันได้หลังจากถูกบิดเบือนหรือเปลี่ยนแปลงหรือไม่? นั่นคือความสามารถพิเศษของโลหะผสมเมมโมรี่ (Memory Metal) วัสดุอัจฉริยะที่นำเอาปรากฏการณ์ทางความร้อนและการเปลี่ยนรูปร่างมาใช้ประโยชน์อย่างน่าทึ่ง โลหะผสมเมมโมรี่นี้เป็นกลุ่มของโลหะผสมที่สามารถกลับคืนสู่รูปร่างเดิมได้หลังจากถูกทำให้เสียรูปร่าง โดยอาศัยอุณหภูมิ

สมบัติที่โดดเด่นของโลหะผสมเมมโมรี่

คุณสมบัติหลักของโลหะผสมเมมโมรี่ คือ “เอฟเฟกต์ความจำรูปร่าง” (Shape Memory Effect) ซึ่งหมายถึงความสามารถในการกลับคืนสู่รูปร่างเดิมเมื่อถูก加熱ถึงอุณหภูมิที่กำหนด (อุณหภูมิเปลี่ยนแปลง)

นอกจากนี้ โลหะผสมเมมโมรี่ ยังมีสมบัติอื่น ๆ ที่โดดเด่นอีกด้วย:

• ความแข็งแรงและทนทาน: แม้ว่าจะสามารถบิดเบือนรูปร่างได้ แต่โลหะผสมเมมโมรี่ก็มีความแข็งแรงและทนทานสูง
• ทนต่อการกัดกร่อน: โลหะผสมเมมโมรี่บางชนิดมีสมบัติทนต่อการกัดกร่อน ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่ khắc nghiệt
• ความสามารถในการนำไฟฟ้าและความร้อน:

การผลิตโลหะผสมเมมโมรี่

การผลิตโลหะผสมเมมโมรี่ มักเริ่มต้นจากการหลอมโลหะฐาน เช่น นิกเกิล หรือเหล็ก ร่วมกับธาตุอื่น ๆ อย่างทองแดง อลูมิเนียม และไทเทเนียม เพื่อสร้างโครงสร้างจุลภาคที่พิเศษ

จากนั้น วัสดุจะถูกผ่านกระบวนการ “ความร้อนย่อย” (Aging) ที่อุณหภูมิสูงเพื่อสร้าง “โดเมนของ martensite” ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการทำให้เกิดเอฟเฟกต์ความจำรูปร่าง

การประยุกต์ใช้โลหะผสมเมมโมรี่

ด้วยสมบัติที่พิเศษ โลหะผสมเมมโมรี่ถูกนำไปประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีต่าง ๆ มากมาย:

• อุปกรณ์ทางการแพทย์: โลหะผสมเมมโมรี่ ถูกนำมาใช้ในการผลิตสแตนท์ (stent) ที่ขยายตัวได้เมื่อถูกความร้อน ทำให้ช่วยรักษาหลอดเลือดที่ตีบ

• ระบบควบคุมอุณหภูมิ:

โลหะผสมเมมโมรี่ สามารถใช้ในเซ็นเซอร์อุณหภูมิและแอกച്ูเอเตอร์ (actuators) ที่ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ

• อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์:

โลหะผสมเมมโมรี่ สามารถใช้ในการสร้างสวิตช์ที่ถูกควบคุมด้วยอุณหภูมิ และในอุปกรณ์บันทึกข้อมูล

• อุตสาหกรรมยานยนต์: โลหะผสมเมมโมรี่ ถูกนำมาใช้ในการผลิตวาล์วและระบบกันสะเทือน

อนาคตของโลหะผสมเมมโมรี่

การวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับโลหะผสมเมมโมรี่ ยังคงดำเนินต่อไปอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างวัสดุที่มีประสิทธิภาพและความสามารถใหม่ ๆ ขึ้นมา

ในอนาคต โลหะผสมเมมโมรี่ มีศักยภาพที่จะถูกนำไปใช้ในเทคโนโลยีที่ก้าวหน้า เช่น โรบอติกส์ (robotics) การบินอวกาศ (aerospace) และพลังงานทดแทน (renewable energy)